Column: ‘Sportzomer’ door Ds. Willemien Lammers

Wat denkt u: wordt het Nederlands elftal Europees kampioen? Eerlijk gezegd heb ik er een hard hoofd in. Maar je weet maar nooit. U weet, ik kijk graag naar sport. Een voetbaltoernooi of de Olympische spelen. Als volstrekt onsportief mens fascineert het me, dat mensen zoiets kúnnen met hun lijf.

Misschien komt het ook nog wel door iets anders dat ik zo’n plezier beleef aan grote sport-evenementen. Want de manier waarop mensen hun godsdienst beleven en de manier waarop mensen sport beleven: ze lijken op elkaar. Van zingende fans tot biddende sporters, processies, rituelen, diepe vreugde en geluk en verbondenheid: het zit er bij allebei in, bij sport en bij godsdienst. En had Van Breukelen destijds niet een engeltje op de lat? Ik voel me er prima bij thuis.

Ik zal het u nog sterker vertellen: sport en godsdienstige rituelen hebben dezelfde wortels. De allereerste sportwedstrijden in de geschiedenis van de mensheid waren onderdeel van de aanbidding van goden in tempels. De Mayas kenden een balspel, dat voor de ogen van de priesters werd gespeeld. In Olympia, in het oude Griekenland, waren elk jaar grote sportwedstrijden in het tempelcomplex van Zeus. ’s Ochtends voor de wedstrijden, en ’s avonds erna, werd er in aanwezigheid van de sporters in de tempel geofferd.

Voor mensen in de antieke wereld was de wereld vol van goden en geesten. Ze geloofden dat deze invloed uitoefenden op het leven van mensen. Dat kon positief of negatief uitpakken. Door rituelen probeerden de mensen deze goden en geesten gunstig te stemmen. Een goede oogst, een succesvolle jachtexpeditie, een overwinning in een veldslag: eerst gingen mensen voor rituelen naar de tempel. Daar werd geofferd, maar ook gezongen, gesprongen, gedanst, gerend, gespeeld. Ter ere van de goden. In de hoop het leven zo in de hand te krijgen.

Voor de eerste christenen was dit gedoe niet nodig. Als God liefde is, dan kun je daarop vertrouwen en daaruit leven. Dan heb je geen offers nodig, in welke vorm dan ook. Wanneer je dankbaar bent dat God in je leven is, kun je dat laten zien door die liefde te delen met anderen. Liefdevol leven, geïnspireerd door God die liefde is. Daar komen geen heidense tempels en rituelen meer aan te pas. Alleen dat samen zingen en samen eten doen we nog steeds.

Sport heeft in onze samenleving een andere functie gekregen. In de antieke wereld moesten de meeste mensen harde lichamelijke arbeid verrichten en overal te voet naartoe. Ze kregen lichaamsbeweging genoeg. Dat is bij ons anders. Wij gebruiken sport en beweging om onze lijven gezond te houden. En om te ontspannen. En we bewonderen mensen die een unieke prestatie kunnen leveren.

Intussen hoop ik stiekem dat het Nederlands elftal het tóch goed gaat doen. Dat zingen in zo’n stadion! De spanning van een wedstrijd! Het gedeelde geluk wanneer Nederland wint! De komende weken ben ik vrij. Ik hoop dat we een mooie sportzomer tegemoet gaan. En in de loop van de zomer ben ik weer terug als uw columnist.

Willemien Lammers