Een heel interessant boek is het ‘Verklarend en Etymologisch Woordenboek van de Nederlandse Vogelnamen.’ Het is door Klaas Eigenhuis (†2018) aan mij overhandigd in 2004. Toen werd het boek gepresenteerd in De Hoep in Castricum. Ook staat er de handtekening van Dirk Moerbeek in. Hij maakte de vele tekeningen. Ik vind beiden bijzondere mensen.
Klaas was een zeer nauwgezette vogelaar die heel lang de meeste soorten vogels in Nederland had gezien. Hij hield zich daarnaast ook bezig met het zoeken naar de etymologische herkomst van de Nederlandse Vogelnamen.
Voor het Paapje heeft hij heel wat woorden nodig. Eigenlijk is het niet zo duidelijk hoe deze vogel aan zijn naam komt. Wij kennen natuurlijk de naam Paap, alhoewel ik het al lang niet meer heb gehoord of gelezen. Mijn voorouders komen uit Langeraar in Zuid-Holland en daar was het Papeneiland en de weg naar de kerk het Papenpad.
Bij meerder steden vind je deze naam, bijvoorbeeld bij Zaandam. De Paus werd aangesproken met ‘Papa’ en zo zal het wel gekomen zijn. Ook schol men katholieken wel eens uit voor paap.
Het Paapje komt in Nederland nog het meest voor als trekvogel. In de duinen is de soort verdwenen. Nog enige tijd in deze eeuw was de soort in Drenthe te vinden. Dat was in de hoogveengebieden. Volgens de meest recente ‘Vogel Atlas van Nederland’(2018) is de soort daar nog op een enkele plek gevonden tot 2015.
Eigenlijk is dit toch heel jammer. Zie de foto van Johan van der Vegt die hij maakte op 21 mei 2022 langs de Noorderdijkweg. Ik vind het een prachtige vogel. Helaas alleen nog op de trek te zien. Droogte schijnt een van de oorzaken van het verdwijnen als broedvogel te zijn.
