In 2020 fotografeerde ik een Zilvervisje en schreef er een stukje (53) over. Deze week zag ik opnieuw een dergelijk diertje en kon het mooi fotograferen. Toch maar eens naar de identificatieapp ‘Obsidentify’ en wat bleek dit werd benoemd als Papiervisje.
Hoe zit het met deze insectensoort(en)? Het wordt een zoektocht. Op de website https://www.mdpi.com/ lees ik in het Engels een artikel over: Ctenolepisma longicaudatum Escherich (1905). Dit gaat dan over het Zilvervisje. De Latijnse naam voor het Papiervisje is: Lepisma saccharina. Ik ga op zoek in ‘Het Leven der Dieren’ een vijftiendelige serie die ik in de jaren zeventig aanschafte.
Deze beestjes lijken mij heel vroeg in de evolutie te zijn ontstaan. Ze komen al voor in het Paleozoïcum, dat is 200-500 miljoenjaar geleden. Er ontstaan dan vleugelloze insecten en daartoe behoren de Franjestaarten, waartoe het Zilvervisje hoort. In deel II van de serie worden de insecten beschreven. Hier wordt dit diertje met de Latijnse naam ‘Lepisma’ aangeduid. Er wordt beschreven dat het beestje ook ‘Suikergast’ wordt genoemd en heel vervelend kan zijn in bibliotheken. In de zangbundels die ons kerkkoor gebruikt zien wij de sporen ervan.
De evolutie van deze soort is nog in ontwikkeling. Dat is helemaal niet zo vreemd in de natuur, zij het dat het vele jaren kan duren. Voor meer informatie heb ik mij tot Naturalis in Leiden gewend. Dan blijken er vier soorten te zijn en wordt het Papiervisje als het meest voorkomende aangegeven. Zie: https://determineren.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/matrixkey/index.php?epi=136
De foto is gemaakt door de auteur van dit stukje in de woonkamer aan de Mossel op 26 oktober 2023.
Extra informatie aangedragen door de auteur:
Ctenolepisma longicaudata papiervisje
Lepisma saccharina
Zilvervisjes en papiervisjes lijken veel op elkaar. Toch zijn er een aantal verschillen. Zilvervisjes zijn over het algemeen niet schadelijk. Papiervisjes kunnen wel veel schade veroorzaken en kun je het beste zo snel mogelijk aanpakken. Zoek daarom eerst uit om welk beestje het gaat. Beide soorten kun je milieuvriendelijk buiten de deur houden.
Als je de beestjes in een vochtige ruimte vindt, dan zijn het waarschijnlijk zilvervisjes. Papiervisjes leven ook graag in vochtige woningen, maar zijn vooral liefhebbers van ruimtes met hoge temperaturen. Een ander verschil is de hoeveelheid schade die ze veroorzaken. Zilvervisjes zijn vaak niet schadelijk, alleen in grote aantallen kunnen ze kleding of papier aantasten.
Papiervisjes zijn, zoals de naam doet vermoeden, dol op papier. Ze kunnen al snel voor grote problemen zorgen in je archief. Ook eten ze bepaalde soorten lijm, waardoor ze behang kunnen aantasten. Van zowel papier- als zilvervisjes wordt over het algemeen aangenomen dat ze in kleine aantallen niet schadelijk zijn voor de gezondheid.
Zilvervisjes en papiervisjes lijken veel op elkaar. Ze hebben beide fijne, glanzende schubben. Kenmerkend voor deze kruipende insecten zijn de drie staartachtige draden en de twee lange antennes. Ook zijn de beestjes allebei actief in het donker. Als je ‘s avonds plotseling het licht aandoet, kun je ze als een klein slangetje zien wegschieten. Ondanks deze overeenkomsten verschillen de visjes in lengte en kleur: je moet alleen goed kijken om de verschillen te zien.
Zilvervisje
Zilvervisjes zijn zo’n 7 tot 12 mm. Ze hebben een donkere zilveren kleur en hun staart is korter dan hun lichaam. Zilvervisjes en papiervisjes leven allebei graag in vochtige en warme gebouwen, maar zilvervisjes hebben een duidelijke voorkeur voor vochtige ruimtes. Je vindt ze dan ook vaak in afvoerleidingen, aanrechtkastjes en badkamers. Ook onder de vloerbedekking of in een boekenkast kun je zilvervisjes aantreffen. Zilvervisjes eten vooral zetmeel en suikers, maar ook bepaalde lijmsoorten, schimmels en kleine insecten.
Papiervisje
Papiervisjes worden ongeveer 15 mm lang en zijn dus iets groter dan zilvervisjes. Ze zijn grijsachtig met wat spikkels. In tegenstelling tot zilvervisjes is de staart van papiervisjes net zo lang als hun lichaam. Papiervisjes doen hun naam eer aan: ze leven graag op warme plaatsen waar veel papier ligt opgeslagen. Een zolder waar de cv-ketel staat bijvoorbeeld, of kasten waar cv-leidingen doorheen lopen. Naast papier eten ze ook zetmeel en suikers.
