26. De Hete Aardappel: Martine van ’t Westende
Dit keer in De Hete Aardappel, Martine van ’t Westende. Geboren en getogen in Middenmeer en in 2006 met partner Frans Ampt het avontuur opgezocht in Portugal. Mooie ingrediënten voor een mooi artikel. Ook leuk om te vermelden: Martine’s vader, Huib, is al eerder hoofpersoon van deze rubriek geweest, in de oktober-uitgave van 2021. En (spoiler-alert), Martine heeft haar zus Caroline voor de volgende uitgave genomineerd! Zo wordt maar weer eens bewezen dat het Meerpeen Magazine een echt familieblad is.
Martine vertelt: “Mijn lieve vriendin Toby Muurling vroeg mij of ze De Hete Aardappel aan me door mocht geven, wat leuk! Een warme golf gaat er door me heen als ik denk aan mijn vriendinnen uit de Wieringermeer. Toby is sinds ik haar ken één van de mensen die mij even stil kan laten staan bij alle bijzondere momenten in het leven. Dus terwijl ze het vraagt weet ik het al, dit ga ik doen!
Mijn opa van mijn vaders kant komt uit Zeeland, mijn oma uit Brabant. Ze zijn elkaar in de Wieringermeer tegengekomen en in 1946 getrouwd. Na even bij familie in Den Oever te hebben gewoond zijn ze naar Middenmeer verhuisd. Mijn opa en oma van mijn moeders kant zijn met een open vrachtwagen vanuit Brabant in 1935 naar de Wieringermeer gekomen, waar ze hartelijk ontvangen werden na een lange reis. Mijn oma heeft weleens gezegd, jullie gaan pionieren in Portugal, net als wij vroeger in de Wieringermeer hebben gedaan.
Ik ben geboren in Middenmeer, Kastanjelaan 17. Een echt dorpsmeisje, opgegroeid met mijn broer Robert en zus Caroline, zij wonen allebei in de Wieringermeer. Ik heb een hele fijne kindertijd gehad, zat op de Titus Brandsma school en we hadden een grote klas met veel jongens. Hele leuke herinneringen heb ik aan de voetbal schooltoernooien, waar uiteraard veel jongens aan meededen, maar samen met Natasja Bloothooft maakte ik ook deel uit van het team. In die tijd voetbalden er niet veel meiden maar we vonden het zo leuk dat we bij jongens van Flevo mochten beginnen onder leiding van Willem Ekelmans. Door die leuke start heb ik nog tot mijn 25ste gevoetbald.
Uiteindelijk kregen we het voor elkaar om een heel meidenteam op te zetten. Maurice de Wilde ging ons trainen, hij zal soms wel wat meegemaakt hebben met dat stelletje pubermeiden! Er was niet genoeg animo om op een heel veld te gaan spelen toen we die leeftijd kregen dus helaas stopte het. Ik ben toen gaan zaalvoetballen en een paar jaar later vroeg Marijke Hakvoort me om naar de dames van DWOW te komen. Het voetbal is dan ook iets wat ik na onze emigratie best wel gemist heb. Het teamgevoel en de gezelligheid met elkaar na afloop van de wedstrijd.
Na de basisschool ging ik naar de HAVO op Wiringherlant. Samen met een aantal klasgenoten van de lagere school kwam ik in een hele leuke brugklas. Daar zijn vriendschappen voor het leven uit voortgekomen. Het vriendinnengroepje wat toen ontstond is zo bijzonder voor mij! Ze hebben me vorig jaar weer in Portugal opgezocht, dat is echt zo fijn voor mij, om tijd met ze te kunnen doorbrengen.
Ik vond het lastig om een studiekeuze te maken en heb eerst een driejarige MBO-opleiding in Hoorn gevolgd waarna ik doorging voor de studie Sociaal Pedagogische Hulpverlening in Leeuwarden. Het tweede jaar in Hoorn was een stagejaar en ben ik naar Engeland en Roemenië geweest. Ik liep daar stage op een school voor speciaal onderwijs. Twee hele mooie en leerzame ervaringen.
Tijdens mijn MBO-opleiding had ik voor mijn gevoel best veel tijd vrij, in die periode begon ik bij de Dekamarkt. Daarvoor had ik ook veel bijbaantjes gehad, ik werkte altijd graag bij de boer, lekker buiten, natuurlijk op de fiets erheen. Bollen pellen bij van der Giessen, tulpen koppen of in de sla bij Wagemaker met mijn broer mee. Bij van Arkel in de aardappelen, bij Datema-de Lange in de bollenschuur en bij Theo Groot in de broccoli of op het land. Maar nu koos ik voor de supermarkt, lekker om de hoek. Een paar uren in de avond werken na een dagje op school vond ik heerlijk. Op zaterdag en in de vakanties maakte ik er heel wat uurtjes. Henny leerde me alles en ik heb dan ook alle afdelingen van de winkel gehad. Uiteindelijk stond ik achter de informatiebalie en daar hoorde dan ook de slijterij bij. Uitgaan deed ik in die tijd ook graag, naar de Mariannebar, de Oude Beurs of Schagen.
Voor mijn SPH-opleiding in Leeuwarden heb ik een jaartje op kamers gezeten, maar daar kwam Frans in beeld tijdens Carnaval! Hoe kan het ook anders dan tijdens Carnaval, want ik kom echt uit een carnavalsgezin, met mijn vader die 26 jaar in de Raad van Elf heeft gezeten en een moeder die de dansmariekes begeleidde. Ik denk dat ik zo´n 5 jaar dansmarieke ben geweest, dat had ik nooit willen missen! Wat was dat een mooie tijd, één groot feest! Er is 1 jaar geweest dat we met het hele gezin op vrijdagochtend in de bus stapte, mijn vader in de Raad, moeder als begeleider van de dansmariekes, broer en zus in de hofkapel en ik als dansmarieke.
Frans woonde aan de Zuiderdijkweg en had daar een melkveebedrijf, al snel was ik veel op de boederij te vinden. Ik ben altijd gek geweest op dieren en vond het erg leuk dat hij een melkveebedrijf had. Ik ruilde mijn kamer in Leeuwarden al snel in voor een autootje. Frans heeft altijd het idee gehad naar het buitenland te gaan, dat kwam niet als een verrassing. Ik kwam voor het eerst in Portugal toen ik met hem meeging naar zijn vader, Piet Ampt. Hij had in die tijd een melkveebedrijf in Portugal. Tijdens mijn studie ben ik een keer een maand met Frans meegegaan om er te werken, een beetje kennis te maken met het land en de boerderij. Ik vond het er wel fijn. Zo is bij mij het idee gegroeid om met hem mee te gaan op avontuur. Na mijn opleiding ben ik aan de Zuiderdijkweg ingetrokken en ging ik in de kinderopvang werken in Den Helder. De kinderopvang beviel me goed en tot we gingen emigreren heb ik bij De Hooijbergh in Barsingerhorn gewerkt op de peutergroep en de BSO, die toen net geopend was.
We maakten allerlei plannen, deden samen alvast een inseminatiecursus en Frans is naar Amerika en Australië geweest om te kijken wat de beste keuze voor ons was. Uiteindelijk werd het toch Portugal, met heel veel goede ideën die hij meenam uit Australië. We zochten de Westkust van Portugal op vanwege het fijne klimaat, vlakbij de zee. Hier kunnen we de koeien het jaarrond buiten weiden, beregenen met een pivot. Op het stuk land wat we kochten was niets, er stond 1 pivot en via de buurman kregen we stroom. We kochten een grote caravan, blokhut, namen wat spullen en een trekker mee in een zeecontainer en het avontuur kon beginnen! We vertokken in september 2006. We maakten achter de container een melkstal, de container zelf diende als werkplaats. De blokhut diende als kantoor, badkamer en bijkeuken. Het was inderdaad pionieren zoals mijn oma had gezegd. Het eerste vee kwam na een half jaar. We hadden een generator voor de melkstal gekocht en de tank stond gewoon buiten. We deden alles met zijn tweeën, het was vaak behelpen en we leerden elkaar erg goed kennen. 24 uur per dag samen, wonen in een caravan, samen werken, eten, slapen en weer door! Met de nodige tegenslagen, maar we hadden er tenminste wel mooi weer bij! We hebben in die tijd veel belangrijke gebeurtenissen van familie of vrienden moeten missen, wat ik heel lastig vond maar we konden gewoonweg niet weg en niet zonder elkaar het werk rondkrijgen die eerste jaren.
In 2010 leek het ons allemaal wat meer voor de wind te gaan, de bouw van de melkstal was klaar, de eerste vergunningen waren rond en we kregen stroom. In ons privéleven ging er ook iets veranderen… Na lange tijd van onderzoeken, hormonen en een operatie werd ik zwanger van onze dochter Luna (2010). Die eerste jaren zijn mooi om op terug te kijken, maar dat vond ik ook een lastige tijd. De behandeling die ik kreeg maakte het niet makkelijker, maar vanaf mijn zwangerschap veranderde er dus veel in positieve zin. Een paar maanden voordat ik beviel van onze tweede dochter Jasmijn (2013), was ons huis klaar. Na 6,5 jaar in een caravan zal ik altijd de luxe van een vaatwasser, fijne keuken en badkamer waarderen. Onze zoon Pieter werd in 2015 geboren en Fleur in 2017. Een heel groot geluk zo´n mooi gezin.
Met de groei van ons bedrijf van 100 naar nu zo´n 350 melkkoeien, van 54 ha naar 280 ha en de komst van de kinderen zijn mijn werkzaamheden wel een beetje veranderd, maar de zorg voor de kalveren, de vee-administratie en de vruchtbaarheid van de koeien is altijd mijn ding gebleven. Ik insemineer ´s avonds en Frans doet de kinderen in bed. Frans zorgt voor het landwerk. We hebben alleen grasland en zorgen normaal gesproken zelf voor onze wintervoorraad kuilgras. Vanwege de droogte de laatste jaren kopen we nu ook voer aan, maar het liefst zijn we hier zelfvoorzienend in natuurlijk. Nu met de huur van extra hectares zitten we hopelijk de komende jaren weer wat beter in het gras.
In 2020 hebben we een vergunning gekregen voor het maken van rauwmelkse kaas op de boerderij. Dit was een wens van Frans, zelf een mooi produkt maken van onze eigen mooie grasmelk. Grasmelk is uniek hier, dit in combinatie met een extensief bedrijf is een mooi uitganspunt voor een Goudse kaas van Portugese bodem. Je moet hier wel over doorzettingsvermogen bezitten als het om vergunningen gaat. Na 6 jaar is het Frans gelukt de vergunning voor de kaasmakerij te krijgen, dat ook andere vergunningen en processen jaren duren is geen verrassing meer. Ik ben daar best trots op, dat hij hier die dingen voor elkaar krijgt. Ik ben zelf ook best een doorzetter, maar het valt soms echt niet mee. Inmiddels hebben we al verschillende prijzen gewonnen op de nationale kaaswedstrijd wat natuurlijk heel erg motiverend is om deze tak uit te breiden. Ik spring zelf ook bij in de kaasmakerij, maar een medewerkster maakt de kazen. We hebben een webwinkel en ik stond wel eens op de markt. Nu we in de kaasmakerij een medewerkster hebben, gaat zij ook naar de markt. Meestal zijn dit jaarmarkten, wat leuk is voor de bekendheid. Ook zijn we te vinden via Queijo do Campo (kaas van het platteland).
Klein beginnen, zorgen dat alles op orde is en dan uitbouwen, dat is een beetje onze aanpak geworden. Eerst zoveel mogelijk zelf doen zodat we weten hoe het met de regelgeving zit en we zo efficiënt mogelijk kunnen blijven werken. Frans en ik zijn nog steeds een goed team, dat voelt heel fijn. Daarbij hebben we een vaste melker, een vaste kracht voor ander werk op de boerderij en een kaasmaakster.
Naast het gezin en het bedrijf ben ik in 2022 penningmeester geworden van de Nederlandse school De Olijftak. Bijna elke zaterdagochtend krijgen onze kinderen Nederlandse les met andere kinderen uit Nederlandse gezinnen. Onze school telt dit jaar 21 leerlingen en we hebben 2 lespunten in de Alentejo. We zijn aangesloten bij Stichting NOB, welke toezicht houdt vanuit Nederland op de kwaliteit van ons onderwijs. Deze bestuursfunctie is leuk en leerzaam, even iets nieuws. Met het bestuur en drie leerkrachten organiseren we ook cultuurlessen zoals met het Sinterklaasfeest en Koningsdag en eens per jaar twee nachtjes op kamp. Ik vind het leuk om me op deze manier in te zetten voor de toekomst van onze kinderen. Toen we hier net woonden heb ik vrijwilligerswerk gedaan en de leerkracht geholpen bij haar lessen. Deze kinderen zijn inmiddels volwassen en veel van hen zijn in Nederland gaan studeren en hebben het als heel prettig ervaren om de Nederlandse taal goed machtig te zijn. Ook hebben ze een bijzondere band met elkaar, dat is mooi om te zien. Onze kinderen gaan in Vila Nova de Milfontes naar een Portugese dagschool waar ze het erg naar hun zin hebben. Hier hebben ze hun Portugese vriendjes en vriendinnetjes vandaan.
In onze vrije tijd gaan we graag even met de kinderen en hond naar het strand of een wandeling maken. Pieter is onze kleine Freek Vonk dus de natuur trekt altijd.
Een paar jaar geleden heb ik mijn motorrijbewijs gehaald, Frans en ik hebben een paar keer een motor gehuurd om een dagje lekker samen op pad te zijn. Heel erg praktisch is een motor niet als je 4 kinderen hebt dus voor wat vrije tijd met het gezin hebben we een bootje. We hebben ons vaarbewijs gehaald en zomers zijn we regelmatig op de rivier of aan de kust te vinden om te vissen, wake-boarden, chillen met een wijntje, of oesters te zoeken bij laag water. Dat is waar ik helemaal ontspannen en gelukkig van word. Lekker even nergens aan denken en kijken of er nog wat oesters of mosselen te vinden zijn.
De Hete Aardappel hou ik in de familie en geef ik graag door aan de supertante voor onze kinderen, mijn lieve, altijd enthousiaste zus Caroline. Ze staat altijd voor mij klaar en zit altijd vol leuke ideeën. We komen uit hetzelfde gezin en lijken in veel dingen ook op elkaar, maar zij heeft weer een heel ander verhaal!”
