Geschiedenis: Zuivelcoöperatie ‘Het Nieuwe Land’
MIDDENMEER – In 1930 zijn er in Noord-Holland meer dan 200 zuivelfabrieken. In dat jaar schrijft de ‘Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken Noord-Holland’ dat het niet ondenkbaar is dat er ook in de nieuwe Wieringermeer een zuivelfabriek zal worden opgericht.
Als in 1934 de eerste grasland- en gemengde boerderijen worden uitgegeven komt de melkproductie op gang. Een zuivelfabriek lijkt haalbaar bij een jaarlijkse productie van 8 miljoen kg melk, eind 1937 verenigen de pachters zich. De oprichting van een zuivelcoöperatie is een feit. Op verzoek van hoofd Wieringermeerdirectie Smeding krijgt het de naam “Het Nieuwe Land”. De fabrieken in Lutjewinkel en Wieringerwaard verwerken de melk tot de nieuwe fabriek klaar is.
Voorjaar 1939 is de kogel door de kerk, met de uitgifte van de boerderijen eind dat jaar wordt zelfs 10 miljoen kg ruimschoots gehaald. Het fabrieksgebouw wordt fraai uitgevoerd zonder overdadige luxe met directeurswoning. De locatie: midden in het graslandgebied bij Slootdorp op de hoek van de Slootvaart en Nieuwesluizervaart. In de fabriekshal komen installaties om de melk te verwerken tot kaas, boter en zelfs poedermelk.
De vreugde is van korte duur als tijdens een vergadering de oorlogsdreiging en stijging van materiaalkosten op de agenda staat. De plannen gaan de ijskast in. Ondertussen neemt het areaal grasland al af door grondverbeteringen als diepspitten en -ploegen en de scheurplicht vanaf oorlogsjaar 1942 (grasland omzetten naar bouwland). Daar komt bij dat de verwerkingscapaciteit van de fabriek in Lutjewinkel flink is toegenomen. In de naoorlogse jaren ziet men definitief af van het plan.
Tegenwoordig wordt -op twee kaasboerderijen na- alle melk uit de Wieringermeer verwerkt in grote fabrieken buiten de polder. Een lokale zuivelverwerker kwam er alsnog. Sinds 2022 wordt op Agriport Noord-Hollandse kaas gemaakt, alleen dan weer niet van melk uit de Wieringermeer.
Fred de Vries
