P10 gemeenten spreken zich uit over stikstofproblematiek

REGIO – Er is veel te doen rondom de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof. De agrarische sector en de bouwsector protesteren en stikstofgerelateerde onderwerpen zijn nagenoeg dagelijks in het nieuws. Ook de twintig grote plattelandsgemeenten verenigd in de P10 buigen zich over de stikstofproblematiek en de gevolgen van de uitspraak die de Raad van State eind oktober deed. In reactie op het advies voor de korte termijn dat het Adviescollege Stikstof onlangs gaf, formuleerde de P10 een aantal adviezen.

De P10 telt inmiddels twintig leden. De samenwerkende plattelandsgemeenten zijn  naast de gemeente Hollands Kroon, de gemeenten Medemblik, Berkelland, Schouwen-Duiveland, Opsterland, Westerveld, Borger-Odoorn, Hof van Twente, Ooststellingwerf, Peel en Maas, Sluis, Hulst, Aa en Hunze, Bronckhorst,  Goeree Overflakkee, Midden-Drenthe, De Fryske Marren, Het Hogeland, Twenterand en Horst aan de Maas.

Betrek gemeenten
Doordat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet langer gebruikt mag worden als toetsingsinstrument werkt het Adviescollege Stikstof aan oplossingen voor de korte en lange termijn. In reactie op de oplossingen voor de korte termijn, heeft het Kabinet een aantal maatregelen, verkenningen en werkwijzen aangekondigd. Wat daarbij opvalt, is dat er maar een kleine rol voor gemeenten is. Terwijl veel van de zaken die voor de vermindering van stikstof worden bedacht wel direct de gemeenten raken. De P10 is daarom een belangrijke partner voor een goede uitvoering.

P10 als belangrijke partner
De P10-gemeenten zijn twintig plattelandsgemeenten die zich kenmerken door een groot grondoppervlak en het ontbreken van een stedelijke kern. Het platteland biedt rust, ruimte en groen en ruimte-extensieve bedrijvigheid. Door de grotere afstanden is bereikbaarheid belangrijker dan nabijheid van voorzieningen. Leefbaarheid is een belangrijk thema voor de P10-gemeenten.

De P10 is een belangrijke partner voor de uitvoering van regelgeving en de resultaten die gewenst zijn. Denk bijvoorbeeld aan de Natura 2000-gebieden; bijna allemaal liggen deze (deels) in het grondgebied van de plattelandsgemeenten. Ook worden er in P10-gemeenten veel landbouw- en andere economische activiteiten ontplooid. P10-gemeenten hebben daardoor decennialange ervaring in het behartigen van verschillende belangen. Uitgangspunt is dat de leefbaarheid, het toekomstperspectief maar ook de kwaliteit van de leefomgeving gediend moet worden.

Adviezen van de P10
De P10 heeft een aantal aandachtspunten benoemd in de huidige discussie rondom stikstof.

1. Zorg voor voldoende zeggenschap voor gemeenten en maak gebruik van de lokale kennis en expertise. Richt daarom een gebiedsproces in, waarin gemeenten volwaardig participeren en zorg voor democratische legitimiteit op een zo laag mogelijk niveau, bijvoorbeeld in de verschillende Raden en Staten.
2. Gelijkheid tussen verschillende gebieden en sectoren is noodzakelijk. Het stikstofprobleem is een probleem van en voor alle sectoren. Solidariteit en proportionaliteit zijn voorwaarden voor een gedragen aanpak. Zorg daarom dat sectoren en regio’s gezamenlijk bijdragen aan de oplossingen die nodig zijn.
3. In de toekomst van Nederland speelt landbouw een cruciale rol voor onze voedselvoorziening, voor landschapsbeheer en voor de leefbaarheid op het platteland. De beweging naar een circulaire landbouw -met gesloten lokale kringlopen- is langzaam ingezet maar versnelling is nodig. Benadruk daarom dat landbouw toekomst heeft in Nederland en geef prioriteit aan de beweging naar circulaire landbouw. Zorg voor financiering, begeleiding en aangepaste regelgeving, te beginnen bij proeftuinen.
4. Als een warme saneringsregeling onafwendbaar is, dan is het van groot belang dat er zowel voor de financiële als voor de emotionele gevolgen van deze maatregel aandacht is. Borg daarom middelen voor beide gevolgen en maak duidelijke afspraken over de verantwoordelijkheid.