Telen van ijsbergsla al jaren een begrip in de polder
WIERINGERMEER – Als je door de polder rijdt zie je met enige regelmaat een grote witte oogstmachine over het land kruipen. De meeste Wieringermeerders weten dan waarschijnlijk wel dat er dan ijsbergsla geoogst wordt. In onze polder kennen we een aantal grote ijsbergslatelers. Eén van hen is Ton Moors. Voor deze editie van het Meerpeen Magazine namen we een kijkje op een perceel aan de Praamweg waar de oogst van de sla in volle gang was en spraken daar met Ton.
Hoeveel hectare sla hebben jullie dit jaar staan?
“We hebben dit jaar 80 hectare aan ijsbergsla staan. Daarmee beleveren we een grote supermarktketen in Nederland en daarnaast exporteren we ook veel naar het buitenland.“
Welk tijdsbestek zit er tussen het planten van de sla en het oogsten?
“Dit is een relatief korte tijd. Gemiddeld kan je stellen dat er ongeveer 12 weken nodig is tussen het planten van de sla en de oogst. Maar dit is ook afhankelijk van de tijd dat je het plant. Naar de langste dag toe wordt de tijd tussen planten en oogsten steeds korter. Na de langste dag neemt deze weer toe. Het zijn van die zaken waar je als slateler mee te maken hebt. Dit jaar hebben we op 12 maart de eerste slaplantjes in de grond gezet. We zijn nu bezig met de eerste ronde van het oogsten. De laatste plantjes zullen rond 12 augustus de grond in gaan en die verwachten we dan in
oktober te kunnen oogsten.”
Hoe is het dit jaar met de kwaliteit van de sla?
“We hebben geen geweldig voorjaar gehad. Veel regen en dat merk je aan de oogst. We hebben er nog doeken over heen getrokken maar dat heeft ook niet veel geholpen. Je kunt je voorstellen dat als je als plantje in de natte grond wordt gezet, het koud is en je ook nog een doek over je heen krijgt het niet uitnodigt om lekker te gaan groeien. Dat zien we terug in de oogst. Je streeft naar 75% goede kwaliteit en dat blijft momenteel nog wat achter.“
De grote witte oogstmachine die we op het land zien rijden blijkt een ‘fabriekje’ op zich. Over elk detail is nagedacht.
“Dat klopt. Samen met een oom die werktuigbouwkunde heeft gestudeerd hebben we de machine zelf ontworpen. De basis is een onderstel van een oude rupskraan. Daarop hebben we zo efficiënt mogelijk alles gebouwd wat we nodig hebben. We pakken de kar met alle lege dozen op en koppelen die aan onze werkvloer. Hierdoor hebben we al het materiaal wat we nodig hebben bij de hand. Middels een lopende band worden de lege dozen naar de snijders gebracht. De slasnijders kruipen op hun knieën door het veld. Ze snijden de sla, beoordelen de kwaliteit en de grootte, doen ze meteen in een zakje van de afnemer. En dan worden er 10 in een doos gedaan. De volle dozen worden via een lopende band naar het midden van de machine gebracht en meteen opgestapeld.
Een mooie combinatie van ouderwets handwerk gecombineerd met efficiënte techniek waar mogelijk. Voor de pallet met de dozen de wagen in gaan wordt deze eerst gewogen en voorzien van een sticker met de door de klant gewenste code. Vervolgens worden ze elders in de polder teruggekoeld en binnen een uur kunnen ze op transport. Met name de logistieke kant is complex. Iedere klant heeft zijn eigen codes en wensen. Omdat ijsbergsla een ‘dagproduct’ is komen de bestellingen vaak pas op de dag zelf binnen. Dat betekent dat je snel moet kunnen schakelen. Gelukkig hebben we dat proces goed in de vingers.“
Het verplaatsen van de oogstmachine is waarschijnlijk een tijdrovende onderneming?
“Het kost altijd te veel tijd. Je wilt het liefste gewoon door met het oogsten van je product. Het verplaatsen kost ongeveer 3 á 4 uur. En dat komt omdat we het al vaak gedaan hebben en iedereen zijn eigen taak heeft. We halen eerst de zijkanten eraf en die worden op de kar naar het volgende perceel vervoerd. Dat doe ik meestal zelf. De jongens laden dan de machine op de dieplader en brengen die naar het land. Daar zetten we de boel weer in elkaar en dan kunnen we weer aan de slag.”
Teel je nog meer naast de sla?
“Als de sla van het land is planten we meestal groenbemesters om de grond tot rust te laten komen. Naast sla telen we ook knolselderij en sinds 2 jaar ook Chinese kool. Daar was toen vraag naar dus dat hebben we er bij gepakt. Dit jaar zijn we begonnen met een kleine beetje savooiekool. En voor de vruchtwisseling telen we ook tarwe.”
Het team dat je hebt is van groot belang voor het succes van je bedrijfsvoering. Iedereen heeft een belangrijke schakel in de kwaliteit die naar de klant gaat. Hoeveel mensen heb je in dienst?
“We hebben twee mensen in vaste dienst. De rest huren we in via een uitzendbureau. Maar we selecteren de mensen die we inhuren zelf. Ze moeten goed passen binnen onze groep en passen bij onze manier van werken. Daarom probeer ik er ook altijd voor te zorgen dat de mensen die bij ons werken ook in de winterperiode aan het werk kunnen blijven in andere bedrijfstakken. Dan komen ze in de plant- en oogstperiode weer bij ons terug.”
Met een vers gesneden krop ijsbergsla in de hand en een stuk wijzer over het proces van het oogsten van ijsbergsla verliet onze redacteur het land. Hij was onder de indruk hoe vernuftig bedachte techniek het vele handwerk dat bij de oogst komt kijken kan verlichten. Iets waar je je in eerste instantie niet van bewust bent als je de witte oogstmachine over het land ziet gaan.
