Van aardappel tot Pomme de Terre, in gesprek met Sandèr!

WIERINGERMEER – Als medewerker van De Meerpeen ben je eigenlijk altijd met lokaal nieuws bezig. De éne uitgave is nog maar net verschenen of de nieuwe editie staat al weer op de rol. De dan nog lege pagina’s moeten gevuld worden. Wie heeft er een leuk verhaal in petto en, hoe kom je in contact met deze persoon? In dit geval trof de verslaggever op het stratentoernooi Middenmeer een “oude bekende”. Akkerbouwer Sander Giesen (48) laat weten dat hij de Meerpeen een mooi blad vindt en deze graag leest. Dat hij beter niet kunnen vertellen. Nadat duidelijk is geworden dat Sander een interessant agrarisch bedrijf aan de Nieuw Almersdorperweg runt en ook een aantal weken per jaar via een ontwikkelingssamenwerking in Afrika vertoefd wordt een interview-afspraak gemaakt.

Je bedrijf is gevestigd aan de Nieuw Almersdorperweg. Wat teel je zoal?
Pootaardappelen vooral, maar ook suikerbieten, plantuien en een vogelakker met luzerne en kruiden voor de agrarisch natuurvereniging om de weidevogelstand te bevorderen. Verder ruilen we land met de buurman, een melkveehouder, die gras teelt bij ons en wij pootaardappelen bij hem.

Wat voor scholing en werkervaring heb je opgedaan door de jaren heen?
Na de HAVO in Wieringerwerf heb ik de Hogere Landbouwschool in Dronten gevolgd en een master Civiele Techniek in Engeland. Daarna heb ik gewerkt als adviseur akkerbouw bij DLV-adviesgroep. Van november 2000 tot februari 2003 deed ik ontwikkelingswerk in Mozambique met mijn vriendin en huidige vrouw Laëtitia. Daarna op het familiebedrijf (akkerbouwbedrijf) ingestroomd en overgenomen in 2010. Tevens heb ik bestuurswerk voor de LTO gedaan waarbij ik vooral de pachtzaken onder mijn hoede nam. Daarnaast ben ik lid van de Grondkamer Noordwest om pachtcontracten te beoordelen en pachtprijs-taxaties te doen in Flevoland en Noord-Holland. En regelmatig reis ik voor Agriterra naar Afrika. Deze klussen buiten de deur zijn voor mij erg belangrijk om te kunnen relativeren omdat ik immers vaak bij andere bedrijven in binnen- en buitenland kom. Leren en kijken bij anderen is verrijkend en superleuk om te doen.

Wie zitten er nog meer in het bedrijf en wie helpen je zoal?
Mijn vrouw en ik hebben een Firma. Zij doet vooral de administratie en ondersteuning. Belangrijke beslissingen nemen we samen. Zij is echt super. Vader (75) werkt nog regelmatig mee, vooral met de leuke klusjes en in piekperiodes. In het verleden hebben we veel met buitenlandse inhuurkrachten gewerkt maar daar zijn we nu helemaal mee gestopt. Door meer te mechaniseren, de oogst te laten verzorgen door de loonwerker en wat minder hooi op de vork te nemen. Geregeld hebben we een stagiair die in het bedrijf meedraait en op zaterdagen en in vakanties loopt hier een jonge jongen uit Zwaag rond die graag op de boerderij meehelpt en leert. Soms krijgen we ook wel hulp van buren.

Voorheen zat het bedrijf aan het Wagenpad. Hoe kijk je terug op die tijd en de bedrijfsverplaatsing?
We hebben een mooie tijd gehad aan het Wagenpad. Veel samengewerkt met de buren tijdens de oogst. Leuke kinderjaren gehad daar. Toen ik in het bedrijf kwam zochten we naar omzetverhoging. Toen kwam Simon Hiemstra om ons bedrijf te kopen voor kassenbouw. Eigenlijk hebben we geruild tegen de nieuwe boerderij. We hebben geen geld gezien. De nieuwe boerderij is een stuk groter, dat was de deal. De verplaatsing van het bedrijf was een heftige periode. Mijn ouders gingen naar het dorp en ik kon alles bouwen zoals ik graag wilde, maar alles heeft een prijskaartje. Gelukkig kregen we goede jaren en ik kan er nu wel om lachen, maar de financiering was pittig en de rente wat hoger dan vandaag. In die tijd kregen we ook twee mooie dochters. Saai was het nooit.

Je zet je met een aantal andere agrariërs ook in voor de aardappelteelt in Afrika. Hoe is dat zo gekomen en wat houdt het in?
In 2001 is er een samenwerking ontstaan tussen boerencoöperaties in Oost-Congo en een aantal aardappeltelers uit de Wieringermeer onder de vlag van Agriterra. Agriterra is een NGO in Arnhem die ontwikkelingssamenwerking uitvoert door boerencoöperaties in arme landen wereldwijd te ondersteunen met kennis, geen spullen. Toen wij terugkwamen uit Mozambique kwam al vrij snel Otto Smit met de vraag of ik me bij de groep wilde aansluiten en eens naar Congo wilde voor een missie. Ik heb direct ja gezegd. Ik hou van Afrika en de boeren, had de nodige ervaring met coöperaties en ben geboren tussen de aardappelen dus het paste precies. Daarbij beheers ik het Frans wat gesproken wordt in Congo, aangezien mijn vrouw uit Frankrijk komt en zij mij door de jaren heen de taal heeft geleerd. Momenteel ben ik lid van de Agripool van Agriterra. Dat is een soort gespecialiseerd uitzendbureau. Als er in een programma mensen nodig zijn wordt er in de Agripool een geschikte kandidaat gezocht om een bepaalde missie uit te voeren. Coöperaties worden eerst gezocht, beoordeeld en getraind voordat Agriterra er programma’s gaat draaien. Pas later in het hulptraject komen er mensen zoals ik om de coöperaties te ondersteunen in een teelt. Inmiddels ben ik meermaals bij allerlei coöperaties geweest in Congo, Rwanda, Uganda en Kenia om steeds met korte missies van 10 dagen mijn lokale Agriterra collega’s te ondersteunen en per coöperatie een aantal dagen uit te trekken om verbeterpunten en oplossingen aan te dragen. De keer erop is het altijd weer spannend wat zij geleerd hebben van het eerdere bezoek. Over het algemeen is het twee stappen naar voren en eentje terug, dus het is van belang om door te gaan. Ik probeer 1 of 2 keer per jaar naar Afrika te gaan, maar ga alleen als er behoefte aan is. De truc bij ontwikkelingssamenwerking is dat de ontvangende partij een bijdrage levert (participeert) in de missie. Zij moeten zelf aangeven waar behoefte aan is en waar ze tegen aan lopen. Mocht er bijvoorbeeld een proefzending pootaardappelen gevraagd worden, dan moeten ze een deel zelf betalen. Dan neemt men verantwoordelijkheid en gaat men er veel serieuzer mee om dan wanneer iets gratis is. Ik ga vaak alleen op missie vanuit Nederland. Heerlijk om onder te dompelen in een andere cultuur en je helemaal te verdiepen in de lokale uitdagingen en allerlei mensen te leren kennen. Er zitten veel knappe koppen onder de lokale boeren maar de omstandigheden zijn vaak zwaar. In Congo is de veiligheidssituatie niet best, boeren zitten vaak met land op steile bergen en ver van de stad. Transport is meestal een probleem naast financiering, goed pootgoed en ga zo maar door. Het streven is om met lokale oplossingen te komen die werken. De mensen daar kennen de lokale omstandigheden natuurlijk beter dan ik hier, daarom is het ontwikkelingssamenwerking. Met het stellen van de juiste vragen geven mensen vaak zelf antwoorden op hun eigen vragen. Ik roep in het veld ook vaak dat ze mij niet hoeven te geloven, maar dat ze vooral eens moeten uitproberen wat ik allemaal adviseer. Dan kunnen ze het zelf zien. Als voorbeeld: in de beginjaren plantten boeren de aardappelen op een veldje door elkaar, gewoon hier één en daar één. Bij het aanaarden en de onkruidbestrijding werden er veel wortels van de aardappelplant beschadigd. Met hulp van Agriterra zijn de boeren meer in regels gaan planten, dwars op de helling wat veel voordelen geeft met aanaarden en waardoor er meer regenwater wordt vastgehouden, dus hogere opbrengsten. Nu doet vrijwel iedere boer dat zo.

Hou je nog tijd over voor hobby’s en je gezin?
De tropenjaren liggen nu wel achter ons. Het bedrijf is op orde, de kinderen zitten in de laatste fase van de middelbare school en ik vlieg niet meer naar iedere bijeenkomst of vergadering. Heb geleerd op tijd nee te zeggen. Laetitia was thuis toen de kinderen klein waren en heeft inmiddels een drukke praktijk voor hypnotherapie. We zorgen nu samen voor ons inkomen en samen voor het gezin en de huishouding. Het bedrijf is leuk maar bij mij heeft het gezin altijd op nummer 1 gestaan: Ik heb zeker tijd voor hobby’s zoals de Rotary Medemblik, alleen tijdens een arbeidspiek effe niet. Nou ja, werk is ook wel mijn hobby eigenlijk. Bijna altijd stap ik ’s morgens met plezier weer in mijn werkschoenen.